حقوق ورزشی

مقررات زمان و مکان در ورزش
بر پایه آنچه که پیشتر گفته شد، حوادث ورزشی چنانچه ناشی از نقض مقررات ورزش نباشند، برای عامل حادثه، مسئولیت حقوقی در پی ندارند. مثلاً در ورزشهای رزمی مانند ورزش تکواندو اگر ورزشکار، ضربه خود را مطابق مقررات به حریف بزند و حریف در اثر آن ضربه آسیب جسمانی ببیند، مسئولیتی متوجه ورزشکاری که این ضربه را زده نخواهد بود. اما آنگونه که از تعریف مقررات ورزشی بر می‎آید دامنه مقررات ورزشی با در نظر گستردگی فراوان رشته های ورزشی، بسیار وسیع است. از همین رو آنچه که راجع به وسایل و امکانات ورزشی، خطاهای ورزشی، احراز سلامتی ورزشکاران و ... مطرح می‎باشد، تنها بخشی از مجموعه مقررات در ورزش هستند که برابر قانون، رعایت آنها موجب رفع مسئولیت حقوقی در هنگام بروز حادثه می‎شود و بر عکس، نقض این مقررات، سبب مسئولیت خواهد بود. با یادآوری این پیشینه، از دیگر مصادیق مقررات ورزشی، مقررات مربوط به زمان و مکان فعالیت‎های ورزشی است که باید به ذکر پاره‎ای از نکات آن، پرداخت.
منظور از زمان در ورزش، محدوده یا مدت زمانی است که مطابق با مقررات آن ورزش، فعالیت ورزشی مورد نظر باید در همان محدوده صورت پذیرد. از این رو فعالیتهای ورزشی را باید به دو بخش تقسیم نمود. یکی تمرین‎های ورزشی که محدوده زمانی این تمرین‎ها همان مدت زمانی است که مدیران و مربیان باشگاه‎ها و مکانهای ورزشی تعیین می‎نمایند. و دیگری مسابقات ورزشی است که مدت زمان آن را قوانین و مقررات حاکم بر مسابقات ورزشی مشخص می‎نماید. افزون بر این، ورزشهـا از نظر زمان مسـابقات هم به دو دسته تقسیم می‎شوند. دسته اول ورزشهایی که مسابقات آنها محدوده زمانی مشخص دارند. مانند تکواندو و سایر ورزشهای رزمی و انفرادی و همچنین مانند فوتبال. دسته دوم ورزشهایی که مسابقات آنها محدوده زمانی مشخص ندارند. مثل والیبال، تنیس و ژیمناستیک. اما منظور از مکان ورزشی، هر مکانی است که برابر مقررات ورزش، انجام فعالیت ورزشی مربوطه در آنجا مجاز باشد.

با این توضیحات در مثال بالا در صورتی ضربه تکواندوکار موجب مسئولیت نخواهد بود که اولاً در وقت قانونی زده شده باشد. یعنی اگر مسابقه رسمی بوده باید این ضربه در زمانی که مقـررات برای مسـابقه تعیین کـرده، مورد استفـاده قرار گرفته باشد وگرنه مشمول معافیت از مسئولیت نمی‎شود. در مسابقات تمرینی هم همینگونه است. مثل مواردی که مربی در کلاس تمرین، بین شاگردان خود مسابقه برپا می‎کند. اگر این ضربه در زمانی که مربی در نظر گرفته، زده شده باشد، مطابق مقررات خواهد بود اما اگر بعد از اینکه مربی مسابقه را قطع کرد، چنین ضربه‎ای به حریف زده شود از موارد نقض مقررات به شمار می‎آید و مسئولیت حقوقی در پی خواهد داشت. ثانیاً، استفاده از چنین ضربه‎هایی باید در مکان مخصوص ورزش (محل برگزاری مسابقات یا محل برگزاری تمرینات) باشد تا نقض مقررات به حساب نیاید.

لازم به ذکر است اصولاً در ورزش اگر مقررات زمان رعایت گردد بخودی خود مقررات مکان هم رعایت شده و تفکیک این دو از هم، متصور نمی‎باشد. برای نمونه در مورد مکان فعالیت ورزشی در ورزشهای رزمی چون مبارزه‎ها باید یا بصورت رسمی و تحت نظارت مسئولین مربوطه یا در باشگاهها و تحت نظارت مربی برگزار شود، پس چنین مسابقاتی اساساً نمی‎تواند خارج از مکان ورزشی باشد. در سایر ورزشها هم همین گونه است. مثلاً در فوتبال، اگر فوتبالیستی در زمین فوتبال و موقع تمرین یا مسابقه، با ضربه سنگین پا به توپ بزند اما توپ به محل تماشاچیان برود و به صورت یکی از آنها برخورد کند و باعث آسیب دیدن صورت آن تماشاچی شود این فوتبالیست مسئول نیست. چون چنین حادثه‎ای در زمان مسابقه که زمان قانونی است و همچنین در مکان مسابقه که مکان قانونی می‎باشد رخ داده است. پس زمان و مکان در این مثال هم از یکدیگر قابل تفکیک نمی‎باشند. حال اگر همین فوتبالیست، توی کـوچه وقتی که با بچه‎های محل بازی می‎کند، توپی را مثلاً به قصد گل زدن بزند و این توپ به صورت عابر یا کسی که دارد تماشا می‎کند برخورد کند و آسیبی وارد شود، صد در صد مسئول است و باید علاوه بر جبران خسارت مالی اگر آسیب جسمانی در حدی بود که مشمول مقررات دیه باشد، باید دیه متعلقه را هم بپردازد. به این دلیل که فعالیت ورزشی و در این مثال فوتبال در مکان ورزشی صورت نگرفته ضمن اینکه زمان قانونی برای بازی فوتبال در کوچه و محل عبور و مرور مردم هم متصور نمی‎باشد. پس بدلیل غیر قانونی بودن زمان و مکان فعالیت ورزشی، نقض مقـررات صورت گرفته و با وقوع حادثه ورزشی، ورزشکـار متخلف، مسئول حادثه شناخته می شود و مشمول معافیت قانونی نمی گردد.
نکته مهم این است که معافیت قانونی مورد اشاره، شامل مواردی که در اثر حادثه ورزشی، زیان مالی به بار می‎آید نمی‎شود و مسئولیتهایی که مشمول معافیت قانونی می‎شوند تنها دو مسئولیت جزائی و انضباطی هستند. از این رو ورزشکاران برای انجام فعالیتهای ورزشی الزاماً باید بیمه ورزشی شده باشند تا هر جایی که از ناحیه فعالیت آنها چه با رعایت و چه بدون رعایت مقررات، زیانی وارد آمد، نسبت به جبران آن از طریق بیمه اقدام گردد. از این رو، داشتن بیمه ورزشی برای هر ورزشکار در هر حال امری لازم و ضروری است. ضمن اینکه، مدیران و مسئولین ورزشی و ورزشکاران باید بر اساس مقرراتی که برای زمان و مکان در ورزش، متناسب با دسته بندی‎ها و توضیحات بالا تعیین می‎گردد، فعالیتهای خود را به انجام برسانند تا مشمول معافیهای پیش بینی شده در برابر حوادث ورزشی شوند.

دکتر محمد احسنی فروز
مسئول کمیته قضایی فدراسیون

تاريخ  ارسال:يكشنبه 19 مرداد 1393 - 12:27

کد:6488-1403