منبع و سرچشمه افکار منفی

افکار غیر منطقی اغلب از کمالگرایی به وجود می آید "اگر من کامل نباشم و بهترین عملکرد را نداشته باشم،اطرافیانم (خانواده، مربی، همتیمیها، مردم کشورم و...) را از خودم ناامید می کنم و از دست من ناراحت خواهند شد". بعضی از ورزشکاران به قانون همه یا هیچ فکر می کنند... یا عملکرد انها باید بهترین باشد و یا بازنده محسوب می شوند. در بعضی از شرایط هم ورزشکاران به خودشان القابی مانند بی عرضه، بی دست و پا، خنگ و... نسبت می دهند و خود را با این القاب منفی برچسب می زنند.

چگونه افکار منفی روی عملکرد ورزشکار تاثیر می‌گذارد؟

افکار غیر منطقی و بر چسب‌های منفی که فرد بر خودش می‌زند، باعث می شود که شما بر روی مسائل و نتایج نادرست و اشتباهی تمرکز کنید. در واقع، تمرکز شما بایستی روی "بهترین بودن" باشد، اما اگر تمرکز شما روی "کامل بودن" باشد، باعث می شود که شما از شکست بترسید. ترس از شکست، اجازه نمی‌دهد شما روی لحظه حال متمرکز شوید بنابراین، در حین مسابقه و رقابت، شما دائم به قضاوت خودتان و عملکردتان می پردازید. برای اینکه خودتان را رها کنید تا به بالاترین عملکرد برسید، ضروری است که به مقابله با این افکار منفی بپردازید.

چگونه با افکار منفی مقابله کنیم؟

مارتین ترنر و همکارانش (Martin Turner et al) در سال 2014 بر روی افکار غیر منطقی و روش‌های مقابله با آنها تحقیق کردند. ترنر می گوید که این نوع افکار، اشتباه غیر منطقی هستند. عقایدی هستند که بر روی افکار و ادراک ورزشکاران "آنچه آنها درباره رقابت و مسابقه فکر می‌کنند" تاثیر می گذارد و بر روی احساسات ورزشکاران و نحوه عملکردشان نیز موثر است.

REBT یعنی "درمان رفتاری عقلانی-هیجانی" (Rational-Emotive Behavior Therapy) به ورزشکاران کمک می کند که به شناسایی افکار منفی خود بپردازند؛ این افکار را به چالش بکشند و با انها مقابله کنند. بنابراین ورزشکاران می‌توانند عملکرد آزادتری داشته باشند. ترنر می گوید که ورزشکاران از طریق مبارزه با افکار غیرمنطقی، می‌توانند با این نوع افکار منفی مقابله کنند. محققان می‌گویند اگر ورزشکاران از خودشان سه سوال زیر را بپرسند می توانند با افکار منفی مقابله کنند:

• آیا این درست است؟ ایا این درست است که من همیشه در شرایطی که تحت فشار قرار می گیرم، به هم بریزم؟ آیا زمان‌هایی وجود داشته که من در مسابقات موفق بودم؟

• آیا این منطقی است؟ آیا این منطقی است که اگر من قبلا درموقعیت‌هایی که تحت فشار بودم به هم ریختم، دوباره و هر بار که در چنین شرایطی قرار بگیرم (شراط پرفشار)، دوباره همین اشتباه را تکرار کنم؟

• چه سودی دارد؟ آیا داشتن این اعتقاد (باورهایی که دارید مثل اینکه من باید کامل باشم) شانس موفقیت من را در امروز و یا آینده بیشتر می کند و یا اصولا اینگونه اعتقادات برای من مفید هستند؟

اگر شما با عقاید خودتان مقابله کنید، فضایی را برای افکار و اعتقادات سازنده باز می کنید. افکار سازنده و مثبت، اعتماد به نفس شما را بهتر می کند و تمرکز شما را بر روی کاری که هم اکنون انجام می دهید، بهتر می کند و به شما کمک می کند که در شرایط تحت فشار آرامش خود راحفظ کنید و برای رقابت افکار مثبتی داشته باشید. قبول اینکه شما نمی‌توانید عملکرد کاملی داشته باشید (هیچ کس نمی تواند بدون اشتباه مسابقه دهد) به ورزشکاران کمک می کند که بهترین عملکرد خود را داشته باشند.

برای مقابله با افکار منفی دو نکته زیر را در نظر بگیرید:

نکته یک: این موضوع را درک کنید که افکار منفی چه تاثیری بر روی شخص شما می گذارد. به عنوان نتیجه افکار منفی، چه چیزی تجربه می کنید: نگرانی و اضطراب و عدم تمرکز و یا ترس؟ چه موقع شما این حس ها را تجربه کردید؟ شب قبل از مسابقه، دقایق قبل از مسابقه, و یا در طول مسابقه؟

نکته دو: این افکار را یادداشت کنید و با آنها به مبارزه بپردازید " ایا این درست است؟" ،" ایا این منطقی است؟" ،" ایا این مفید است؟"

به مرور زمان می فهمید که افکار منفی قدرت خودشان را کم کم از دست می دهند.

منبع: http://www.peaksports.com/sports_psychology_blog/?p=3701

هاشم خضرایی، دکتر افسانه صنعت کاران و نیلوفر آسیاچی

کمیته پژوهش فدراسیون تکواندو