بعد از اتمام هر فصل مسابقه، بسیاری از ورزشکاران شروع به برنامه ریزی و تنظیم اهداف جدید برای فصل جدید می کنند. " بالاخره وارد تیم ملی می شم" ،" تو هر بازی شش امتیاز سر می گیرم"، " رکورد بردهای لیگ برتر میزنم" ، "بازیکن فنی این دوره مسابقات لیگ می‌شوم".

بعد از اتمام هر فصل مسابقه، بسیاری از ورزشکاران شروع به برنامه ریزی و تنظیم اهداف جدید برای فصل جدید می‌کنند. " بالاخره وارد تیم ملی می‌شوم"، " تو هر بازی شش امتیاز سر می گیرم"، " رکورد بردهای لیگ برتر میزنم"، "بازیکن فنی این دوره مسابقات لیگ می شوم". روی این جملات هر نامی که می‌خواهید بگذارید: انتظار، هدف، رویا و ... در هر صورت این موارد با هر نامی، یکی از شمشیرهای دو لبه ورزشکار می باشند. وقتی می‌دانید چگونه از اهداف و انتظارات خود استفاده کنید، می توانید از موانع خود بگذرید، به چالش های موجود غلبه کنید، بعد از افتادن دوباره بلند بشوید و در نهایت آن هدف را به واقعیتی با شکوه تبدیل کنید. با این وجود، این احتمال هم وجود دارد که اهداف و انتظارات خود را به مسیر درستی هدایت نکنید؛ همه چیز اشتباه از آب در بیاید و دچار مشکل بشوید و از لحاظ ذهنی و جسمی در وضعیت بدی قرار بگیرید؛ تا جاییکه این فشار باعث شود که به اندازه ظرفیت واقعی خود عمل نکنید.

ورزشکارانی که از اهداف خود به درستی استفاده نمی کنند، در حین مسابقه مرتباً دچار ناامیدی می شوند، چون آنطور که باید و شاید از توانایی های خود استفاده نمی کنند. علاوه بر این، فشاری که آنها دقیقا قبل و در طول مسابقه تجربه می کنند، آرامش و لذت را از آنها سلب می کند، بدون آرامش‌ و خونسردی، ورزشکاران در عملکرد خود با افت‌، شکست و ناامیدی مواجه می شوند.

نقش اهداف و انتظارات در تمرین

یکی از سخت ترین هنرهایی که شما به عنوان ورزشکار باید یاد بگیرید این است که اگر می خواهید همیشه در اوج باشید، باید بدانید که چگونه اهداف و انتظاراتتان متعادل باشند و از آنها استفاده کرد.

اهداف و انتظارات یعنی چه؟ اهداف و انتظارات مرتبط با نتیجه می باشند و همیشه آینده را مد نظر دارند. آنها منعکس کننده خواسته شما از ورزش هستند. می توانند نشان دهنده خواسته شما از یک فصل مسابقه یا از تمام عمر ورزشیتان باشد.

اگر می خواهید در ورزش به جایی برسید، داشتن اهداف و انتظارات شخصی بسیار حیاتی است. اهداف و انتظارات به عنوان مقصد شماست و به تمام تلاش های شما معنی و مسیر می دهند. برای حرکت به سوی موفقیت، به شما سوخت و انرژی مورد نیاز را می دهند و به رویاهای ورزشی شما واقعیت می بخشند. اهدافتان همیشه پاسخگوی سوالات کلیشه ای شما خواهد بود. هدف از این همه کار سخت چیست؟ چرا انقدر دارم فداکاری می کنم؟ الان مربی بالای سر من نیست چرا باید ادامه بدهم؟ بعد از این همه شکست چرا باید ادامه بدهم؟ داشتن هدف و امید برای خودتان، به شما کمک می کند گاهی از میان راههای دشوار از خود پهلوانی حرفه ای بسازید. اهداف به کل سوالات «چرایی » شما جواب میدهند.

اگر اهداف، برایتان مهم باشند و آنها را متعلق به خود بدانید به راحتی می‌توانید به خود و روش تمرین تان نظم بدهید. تلاش فراوان برای فاصله گرفتن از افکار منفی و مسائل ناخواسته باعث می شود که شما بیش از حد به آن چیزها فکر کنید و مشکلات ناشی از آن را نیز احساس کنید. اگر انرژی خود را روی رسیدن به خواسته هایتان متمرکز کنید، نا خود آگاه از چیزهایی که نمی‌خواهید فاصله خواهید گرفت. به عبارت دیگر: به جای متمرکز شدن روی حذف نکات منفی، روی ایجاد نکات مثبت تلاش کنید (اینکار باعث می شود افکار منفی جایش را به افکار مثبت بدهد).

انسان‌های موفق، بیشتر اوقات به هدف‌های خودشان فکر می‌کنند؛ در نتیجه پیوسته به سوی هدف‌هایشان حرکت می‌کنند و هدف‌هایشان هم به سوی آن‌ها حرکت می‌کنند. به هر چیزی که بیشتر فکر و توجه کنید، در زندگی‌تان بیشتر رشد پیدا کرده و افزایش می‌یابد. اگر در مورد اهداف‌تان فکر کنید، حرف بزنید و تصویرسازی کنید، نسبت به فرد معمولی که بیشتر وقت‌ها در مورد نگرانی‌ها و مشکلاتش فکر می‌کند و حرف می‌زند، دستاوردهای بسیار بیشتری خواهید داشت.

نقش اهداف و انتظارات در مسابقه:
یکی از معمول ترین و مهم ترین اشتباهات روانی که ورزشکاران انجام می دهند، بردن اهداف و انتظارات خود به میدان مسابقه است. این اشتباه روانی باعث ترس و اضطراب، افت عملکرد و تجربه شکست و ناامیدی می شود.

اهداف و انتظاراتتان را در زمان مسابقه کنار بگذارید اما چرا؟ هنگامی که اهداف و انتظاراتتان توانایی با انگیزه کردن و متمرکز کردن شما را در تمرین هایتان را دارد، پس می تواند یکی از بهترین شیوه های مثبت در مسابقه هم باشد! اما واقعیت این است که طی مسابقه تمرکز به عوامل موجود در مسابقه و هم چنین حریف و تفکر درباره ی موضوعاتی مثل نتیجه، ضربه به حریف، شما را از اهداف که باید انجام دهید دور خواهد کرد، در عین حال باعث خشم شما خواهد شد و اعصابتان را تحریک خواهد کرد. هنگام مسابقه اهداف و توقعاتتان شما را به پایین خواهند کشاند.

همه این ها مسبب انقباض و مسدود شدن ماهیچه ها و ایجاد استرس در شما می شود. علت این موارد، نتیجه تمرکز بر اهداف و انتظاراتتان است که زمان مسابقه برای ورزشکار بسیار سمی است. تمرکز روی نتیجه (اهداف و انتظارات) دقیقا در زمان مسابقه، باعث جدیت و خشم بیش از حد می شود. اما در نظر داشته باشید رمز بهترین مسابقه همان آرام بودن و آزادی ذهن و عمل راحت در طی مسابقه است.

بنابراین، اهدافتان را تنها بر سر جلسات تمرین خود ببرید. در حین تمرین تلاش کنید بین اهداف و عملکرد خود رابطه ایجاد کنید. اما همواره به خاطر داشته باشید زمانی که بر سر مسابقه می روید، فراموش کنید که آبروی شما چه هست و چه می شود. فراموش کنید حریفتان چه کسی هست. فراموش کنید که اهمیت مسابقه چقدر است. فراموش کنید چه کسی در حال تماشای شماست. وقتی شما بایدهایی در سر خود فرو کنید مانند: باید، لازمه، مجبورم و...پس تمرکز شما بر روی نتیجه کار جلب می شود. این فرآیند احتمال مشكلات جسمی و ذهني را در شما بالا می برد. همیشه در ذهن داشته باشید اگر واقعا قصد بردن دارید، بایستی که برد درزمان مسابقه دور ترین موضوعی باشد که به ذهن شما خطور می یابد. اگر واقعا قصد دارید که مربی و تماشاچیان را تحت تاثیر قرار دهید، تمرکزتان باید روی خودتان باشد نه روی آنها.

پیشنهاد کاردبردی برای چند روز قبل از مسابقه:

از چند روز قبل از شروع یک مسابقه مهم اینها را بنویسید:

هر چیزی که برایتان خیلی مهم است و می خواهید در طول مسابقه اتفاق بیفتد. تمام موارد را یکجا کنید و یک نگاه کلی برای بار آخر به آنها بیاندازید. وقتی که آنها را کاملا بررسی کردید، آنها را دریک جای امن مثل کشوی میز تحریر خود، قرار دهید. جاییکه در مقابل چشمهایتان نباشد. بعد از این تا اتمام مسابقه به آنها نگاهی نکنید. این بهترین روش برای رسیدن به بهترین عملکرد شماست.

"اهداف (و انتظارات) برای تمرین هستند نه مسابقه"

«دکتر افسانه صنعتکاران، نیلوفرآسیاچی، الهه زمانی و محمد رفعت»
کمیته پژوهش فدراسیون تکواندو